Verkiezingen en andere issues

2012 is het jaar van de verkiezingen. De verkiezingen zouden eerst in juni worden gehouden, toen werd het augustus en nu wordt het als het goed is november 2012. Vorige maand is het registreren van start gegaan, want om te mogen stemmen moet je je eerst laten registeren om een soort van stempas te krijgen. Registreren kan ik speciaal daarvoor ingerichte kantoortjes in bijvoorbeeld scholen. Voor de school waar dagelijks langskom stond elke ochtend een super lange rij.

Het wordt in vele opzichten een spannend jaar. Eerlijke democratische verkiezingen zijn een belangrijke maatstaaf voor de ontwikkeling van een land; volgens de VN gaat ontwikkelingen hand in hand met democratie. Dit is een redelijk Westerse gedachtengang: er zijn heel wat argumenten te verzinnen om niet meteen een democratie aan een in ontwikkeling zijnd land op te dringen. Zo is het in een land waarin (overheids)structuren ontbreken lastig om daadwerkelijk democratische verkiezingen te houden. Bovendien is het gros van de bevolking niet of laag opgeleid, waardoor je je kunt afvragen hoe onderbouwd hun stem is. Bovendien ontbreekt vaak een civil society en middenklasse, waardoor het volk de door hen gekozen regering niet ter verantwoording kan en zal roepen. Aan de andere kant zijn er in Afrika een aantal voorbeelden van landen die onder een andere bestuursvorm een snelle ontwikkeling doormaken, bijvoorbeeld Rwanda – natuurlijk zijn er ook minder goede voorbeelden...
Voor Sierra Leone zijn democratische verkiezingen dit jaar extra belangrijk, omdat zij pas daarna verlost zijn van het stempel ‘failed state.’ Ik ken de definite niet meer helemaal uit mijn hoofd, maar in grote lijnen staat een gefaalde staat voor een staat waar geen hoop meer voor is; arm, niet-democratisch, corrupt... noem het maar. Het nadeel van dit stempel is dat je op de internationale handelsmarkt geen kans maakt; landen handelen niet graag met een failed state. De huidige regering probeert nu al onder dit stempel uit te komen, maar dat kan dus pas nadat de komende verkiezingen eerlijk zijn verlopen.

Ondanks dat de laatste verkiezingen zogezegd goed zijn verlopen, zijn de verkiezingen hier volgens mij niet echt democratisch en wordt er nog steeds veel onrust verwacht. Er zijn nu al waarnemers in het land om de verkiezingen in goed banen te leiden. Ondanks dat de verkiezingen vijf jaar terug volgens internationale maatstaven relatief rustig en democratisch zijn verlopen, waren er ook toen nog incidenten. Vorig jaar al waren er al rellen rond Kono en Bo, dus het is nog maar de vraag hoe rustig de verkiezingen verlopen.
Ook zal de overheid echt actief zijn tot juni, waarna ze vooral campagne gaan voeren en denken de meeste NGO’s al na over (het stilleggen van) hun activiteiten tijdens de verkiezingen. Zo vertelde UNICEF ons laatst dat zij na augustus niets meer plannen... Nu zijn de VN organisaties meestal wel wat ‘rigoureuser’ dan andere organisaties. Al is de grote baas van de VN in Sierra Leone afgetreden omdat de President hem ervan beschuldigde teveel naar de SLPP te neigen (zie hieronder). Restless blijft in principe gewoon actief, al houd ik binnen mijn programma wel rekening met de verkiezingen. Zo hebben we bijvoorbeeld tijdens het reforcasten (her-budgetteren?!) van ons UNICEF budget, alle activiteiten voor november verplaatst naar eerder dit jaar, zorgen we dat al onze vrijwilligers dan uit de communities zijn, hebben we extra geld vrijgemaakt voor noodsituaties en zullen we met soort van risico assessment en evacuatie plan moeten komen. Er zijn ook vanuit Restless Development strikte regels met betrekking tot risico assessments en het evacueren van personeel. Wat betreft is het ook spannend, want ik ben wel verantwoordelijk voor zo’n 20 medewerkers en 200 jonge vrijwilligers...
Daarnaast gaat Restless ook een aantal activiteiten ondernemen om jongeren op een positieve manier bij de verkiezingen te betrekken. Jongeren staan nog steeds nogal negatief bekend in Sierra Leone. Dat is deels gegrond, want er is een hele grote populatie werkeloze, on- of laaggeschoolde jongeren die makkelijk te beinvloeden zijn. Het is dus belangrijk om hier rekening mee te houden, al zijn het natuurlijk echt niet alleen jongeren die heibel schoppen en worden ze bovendien vaak door volwassenen hiertoe aangezet!

Wat betreft het democratische verloop van de verkiezingen, schort er ook nog wel het een en ander. Zo worden er een hoop stemmen gekocht door politici, naar verluid met drank of andere goederen en geld. Daarnaast is het land in grote lijnen verdeeld tussen de Temne en de Mende, Noord en Zuid, APC en SLPP, His Excellentie Mr Ernest Bai Koroma (de huidige President) en de recentelijk naar vorengeschoven vlaggendrager van de SLPP: Julius Mada Bio (heeft een prominente rol gespeeld in de oorlog, als aanvoerder (?!) van het leger en is bovendien na een coupe President geweest van Sierra Leone). Naast deze partijen zijn er nog een heleboel andere partijen, zoals RUFP (Revoluntionair United Front Party – de voormalige rebellen). Veel van deze partijen vertegenwoordigen een tribe (bevolkingsgroep) zoals de APC, de Temne en de SLPP de Mende.
Al met al wordt het dus een spannend, maar interessant jaar!

Op dit moment ben ik in Bo, waar ik een intergenerational dialogue training van UNICEF volg met drie van mijn Field Officers. Het onderwerp interesseert me en bovendien is het nuttig om erbij te zijn om te zien hoe we deze aanpak in mijn programma kunnen integreren. Naast de intergenerational dialogue en de verschillende methodes die daarbij horen, leer ik ook veel over FGM – oftewel: vrouwenbesnijdenis. Oorspronkelijk was deze, door GIZ ontwikkelde, aanpak namelijk gericht op het betrekken van communties bij het bestrijden van vrouwenbesnijdenis. Helaas is Sierra Leone nog een van de landen waar dit nog onderdeel is van het dagelijks leven. Het lastige is dat het in Sierra Leone onderdeel is van zogenoemde ‘secret societies’ en het daardoor gepaard gaat met veel geheimzinnigheid, rituelen en magie. Deze societies spelen nog een ontzettend grote rol in het Sierra Leone van nu, al kom je daar als expat – door de geheimzinnigheid – maar moeilijk meer van te weten. Er worden door verschillende organisaties kleine successen geboekt, maar nog steeds is een heel groot deel van de vrouwen besneden. De organisatie die de training verzorgd heeft een onderzoek gedaan onder prostituees en ondekte dat 98% van hen is besneden. Een van mijn Field Officers verteld me dat hij in zijn ‘volwassen leven’ – hij is nu 32 – nog maar een keer een vrouw is tegengekomen die niet was besneden.

Iets anders dat ter sprake kwam toen ik met een andere Field Officer sprak was de oorlog en hoe moeilijk het hier is om je opleiding af te ronden. Hij komt uit Kailahun, dat met Kono het ergst door de oorlog is getroffen. Hij is 28 en vertelde me dat hij, omdat hij met zijn familie naar Guinea was gevlucht, pas in 2001 – toen hij 12 was – zijn opleiding weer kon oppakken. Hij heeft een paar jaar opleiding gemist, heeft een jaar over moeten doen, maar uiteindelijk zijn diploma gehaald. Daarna is hij gaan studeren, maar in zijn derde jaar was er geen geld meer en moest hij stoppen. Geld is de belangrijkste reden waarom veel jongeren hier niet studeren. Ik had het er nog met de driver over toen we naar Bo reden: alle kinderen die overdag op straat lopen om pinda’s, water of iets anders kleins te verkopen. Soms gaan ze ’s ochtends naar school en zijn ze alleen ’s middags op straat (of andersom), maar vaak gaan ze niet naar school omdat hun ouders ze eropuit sturen om geld te verdienen. Ook als ze wel naar school worden gestuurd, komt het vaak al van jongs af op hun eigen motivatie aan. Het is ongelooflijk hoeveel kleine kindjes je ’s ochtends onder begeleiding van een ouder zusje of broertje of alleen naar school ziet lopen. De driver vertelde dat dat ook met hem zo was en dat hij gemakkelijk niet naar school had kunnen gaan. Helemaal als je ouders niet naar school bijeenkomsten komen, hebben ze geen idee of je wel of niet naar school gaat...
Gelukkig voor mijn Field Officer kwam toen Restless op zijn pad en is hij als vrijwilliger begonnen, kort daarna werd hij aangenomen als Field Officer. Zulke dingen drukken me echt met de neus op de feiten. Ik ben 1,5 jaar ouder dan deze jongen, 2 jaar jonger dan mijn andere Field Officer en er zitten behoorlijk promoties tussen mijn en hun posities. Het zijn beide echt slimme jongens... Het is echt leuk om te zien hoe ze actief aan de training deelnemen en Restless vertegenwoordigen: ze zijn echt goed en staan volledig achter onze waarden. Ik ben er echt trots op dat er zulke jongeren voor ons werken!

Tja... Salone: er moet nog een hoop gebeuren! Ik zit nu naast het zwembad (!) van mijn hotel – vanmiddag heerlijk gezwommen - onder het genot van een mix van gebrom van de generator en muziek. Het is toch opmerkelijk hoe je aan zulke dingen went, maar hoe ze soms ook echt net even teveel kunnen zijn. Zo heb ik een kamer waarvan het slot half van de deur is losgeraakt, was er na de eerste nacht geen stromend water meer, gaat de generator aan en uit, heb ik de eerste nacht amper geslapen doordat er een feestje was tot vroeg in de ochtend – met SUPER luide muziek – , was er geen thee voor ontbijt (en toen toch wel toen ik zei dat ze vast wel een zakje voor me konden vinden, en ga zo maar door. Je went hier wel aan het onderhandelen en ervoor te zorgen dat dingen geregeld worden, al krijg je het soms gewoon niet voor elkaar (wat best frustrerend is). Maar goed, er is dus wel weer een zwembad en ik heb hier gisteren getennist, wat was alweer even geleden was. Dat was vermoeiend (super warm), maar heerlijk! Morgen weer, doordat mijn werk meteen zo druk is kwam het er niet echt van om te sporten en ik mis dat echt. Ik voel me zoveel beter als ik regelmatig sport.
Het grappige is dat VSO deze week ook een workshop in Bo heeft en een groot deel van mijn ex-collega’s in hetzelfde hotel slapen. :) Wat een toeval! Ik heb ook de nieuwe Country Director ontmoet. De eerste indruk en ook de verhalen van VSOers zijn positief! Zo heeft mijn struggle van het afgelopen jaar toch ergens toe geleid!

Verder raak ik al steeds meer bekend bekend met Restless en mijn programma. Het leuke is dat ik van twee Regional Coordinators (die ik direct lijn-manage) al een compliment kreeg dat ik het werk zo snel oppak en zo vastberaden ben in mijn aanpak. Erg leuk om te horen! Ik ben nog een beetje aan het zoeken hoe ik mij profileer als manager, maar het begin is er! Ook leer ik de rest van mijn medewerkers al aardig kennen. Vorige week waren we in Makeni voor de quarterly staff workshop, waar we met alle medewerkers twee dagen hebben doorgebracht. Overdag workshops, presentaties en training en ’s avonds samen eten en dinsdagavond zelfs dansen! Echt leuk! Doordat het zo’n jonge organisatie is, drama en presenteren een groot onderdeel van ons werk is en doordat Sierra Leoners over het algemeen veel losser zijn, wordt er altijd met veel enthousiasme meegedaan met energizers, toneelstukjes en presentaties. Wij blanken staan er soms maar wat stijfjes bij. Maar, we doen gewoon mee met de dansjes en ik heb zelfs al mijn eerste acteerpresetatie neergezet! :)

Naast mijn werk heb ik het een beetje rustig aangedaan de afgelopen week. Werk vergt veel tijd en energie, al is het erg leuk! Ik had vrijdag vrijgenomen (we mogen vrije dagen opnemen voor de dagen die we werken of reizen voor werk, daar zijn ze gelukkig erg flexibel in) en zondag was ik alweer op weg naar Bo. Ik heb lekker tv gekeken (ja, dat kan nu!) en gelezen! Ik geniet nog volop; van het werk, twee dagen relaxen en bijvoorbeeld het etentje bij Mamoud geweest, de Libanees die ons huis heeft geregeld, waar Nadine en ik voor waren uitgenodigd. Dat was erg leuk! We zaten om tafel met een aantal Libanezen, een Marokkaanse en een Tunesische. Natuurlijk een super sjiek huis en lekker eten (gemaakt door de kok) en de kaas die hij uit Europa had mee laten brengen, onder andere Old Amsterdam! :)

Tot snel!
X Hilda