Yu waka too much/ Transport and veiligheid

Met de haren van een mop op hun hoofd als echt rastafaries, vroegen mijn kleine vrienden uit de straat me waarom ik niet gewoon mijn auto pakte, want ik liep teveel (yu waka too much). Een typisch voorbeeld van het beeld dat de lokale bevolking heeft van expats. Het klopt ook dat het grootste deel van de expats een auto heeft en niet over straat loopt en met de lokale bevolking gebruik maakt van openbaar vervoer.

Elke dag loop ik de stijle straat vol stenen, gruis, gaten en andere opstakels af in de ochtend en weer op aan het einde van de dag (wat een behoorlijke klim is, maar niet zo vervelend als over de slechte ondergrond naar beneden lopen zonder uit te glijden…). Daarna pak ik een taxi, wat soms heel snel gaat en soms een hele tijd kan duren. Of, als ik geluk heb, krijg ik een lift van een bekende, collega of bijvoorbeeld GIZ.
Ik heb het al eerder beschreven, maar het (openbaar) vervoer blijft hier iets bijzonders en maakt bovendien een groot deel uit van het dagelijks leven. Aan de ene kant is het soms heel efficient en ben je zo op de plek waar je wilt zijn, zelfs met het reguliere systeem. Maar aan de andere kant sta je soms 10 minuten (dat voelt als heel lang) te wachten op een lege taxi, één die jouw richting opgaat of tot je een plekje kunt veroveren. Nu ik geen VSO er meer ben en op een wat lastiger te bereiken plek woon, charter ik wel vaker een taxi – dat betekent dat je ‘m voor jezelf hebt. Dat doe ik vooral ’s avonds of als ik bijvoorbeeld naar de stad moet en geen zin heb om drie keer over te stappen en in de rij te staan voor een taxi. Ook neem ik ’s avonds wel eens een okada – motortaxi – naar huis.

Het leuke aan het openbaar vervoer is dat je altijd wel wat meemaakt. Zo waren we donderdag naar de open mic night bij O’Caseys. Dat was erg leuk, iedereen die kan zingen of een instrument kan bespelen mag meedoen, dat resulteert in een gezellige jam sessie met een mix van allemaal best wel goede artiesten. Zo waren er nu een paar SLers die mee gingen rappen. Echt goed! Maar goed, om een uur of half 12 vond ik het wel mooi geweest. De meiden met wie ik er was wilden nog even blijven, dus ik heb een okada (motortaxi) naar huis gepakt. Vanaf O’Caseys reden we via Lumley – het strand – naar mijn huis, wat echt heerlijk was. Je rijdt zo’n 10 minuten langs het strand, lekker windje, de maan, de zee… De okada driver kwam uit Guinea en was hier om geld te verdienen. Nu verdient hij 10.000 Leones voor een ritje, dat hij volgens hem in Guinea per dag verdient. Hij was helemaal in zijn nopjes dat hij nu een vriend had in Sierra Leone (ik…). We hadden twee woorden gewisseld, want hij sprak zo goed als geen Engels… :)
Okada drivers zijn eigenlijk altijd jonge jongens die geld verdienen, soms voor hun studie of gezin, met hun motor taxi. Ze staan bekend om hun gevaarlijke rijgedrag, al lijkt dat steeds beter te worden (of ik wen eraan). Wel zeg ik altijd tegen de driver dat hij small small moet gaan en dan rijden ze altijd wel voorzichtig. Okada drivers zijn ook geen goede vrienden van de politie. Voor mijn vakantie nam ik na een avond uit een okada – tenminste dat dacht ik – vanaf O-Bar, aan het strand. ’s Avonds zijn er vaak check points en bij het eerste remde hij af en gaf toen weer gas. Ik vond het een beetje vreemd, maar besteedde er verder niet veel aandacht aan. Bij het tweede remde hij niet af, maar gaf hij extra gas, terwijl de agent midden op de weg stond om ons te stoppen… In het voorbijgaan gaf de agent hem een klap op zijn rug… Mooi is dat! Hij bleek dus geen vergunning te hebben!
Maar goed, de politie heeft ook weer niet zo’n positief imago hier. Velen zijn corrupt en er zijn dan ook weinig okada of taxi drivers die bevriend zijn met de politie. Afgelopen week zat ik met Nadine in de auto naar het werk en toen zagen we een politieagent die met een grote stok een klap gaf op de rug van de passagier van een okada. Echt niet normaal! Waarschijnlijk was het omdat ze geen helm op hadden. Maar goed, de politie is behoorlijk corrput, dus het geld dat zo’n okada driver zou moeten betalen gaat de eigen zak ik.
De politie staat over het algemeen niet zo goed bekend hier, Aangezien er geen stoplichten zijn in Sierra Leone – die waren er ooit wel en er is nog een taxi stop die lights heet, naar de stoplichten die er ooit stonden :) - wordt het verkeer vaak geregeld door politieagenten. Meestal maken ze het erger dan het zou zijn zonder hun aanwijzingen… Zo zat ik laatst in een taxi die opeens niet meer links af mocht slaan op een kruising van de politie. Toen moesten we dus rechtdoor rijden, een u-bocht maken en achteraan de file sluiten! Grrrr!

Qua veiligheid zijn taxi’s dus een betere opties (zowel doordat je kwetsbaarder bent als door de slaande politieagenten ;)), ondanks dat ze over het algemeen bijna uit elkaar vallen en ik dinsdag naast een taxi chauffeur zat die wijn zat te drinken (uit een zakje). De verplichte gordel hang ik regelmatig voor de show om me heen, omdat deze kapot is. Het is ongelooflijk hoeveel taxi’s er op hun velgen rijden, een motor hebben die steeds afslaat of waarvan de benzine opeens op is. Er zitten vaker dan niet barsten in de ruiten en om het raam open en dicht te doen moet je de hendel of een stuk ijzer vragen aan de chauffeur. Bovendien rijden ze soms (vaak) alsof ze op een raceparcours rijden – al raak je daar aardig aan gewend en gaat het vaak goed (soms niet en dat resulteert dan altijd in een flinke schreeuwpartij)… Nu het regenseizoen weer is begonnen – we hebben de laatste avonden steeds regen gehad – wordt het helemaal een gedoe met taxi’s. Gisteren kwam ik uit mijn werk en begon het toen ik in de taxi zat te regenen. Eén voor één werden alle ramen dichtegdraaid, ruitenwissers doen het nooit echt goed en de straten staan eigenlijk meteen blank (oppassen met uitstappen). Dan zit je met z’n vijfen in een taxi en heb je geluk als de airco het doet… Het regent hier vaak zo hard dat je al bij het uitstappen kletsnat bent. Okada’s nemen is helemaal geen optie…
Gelukkig voel ik me verder – behalve als ze dus wijn achter het stuur drinken - veilig met de chauffeurs van zowel taxi’s als okada’s. Ik heb nog nooit een probleem gehad, ze brengen me altijd keurig thuis. Natuurlijk wordt er wel altijd even gezeurd dat het zo ver van de hoofdweg is (nog geen vijf minuten), maar verder maken we eigenlijk altijd wel een praatje en wachten ze vaak netjes tot de security guard het hek opendoet.

Helaas laat onze security thuis wel een beetje te wensen over. Gisteren kwam ik om 4uur thuis en was er geen guard te bekennen… Gelukkig heb ik een sleutel van het hek, maar anders was ik mooi niet binnengekomen! Ook toen ik door de compound liep kon ik geen van beide guards vinden… lekker wel! Achteraf was het excuus dat ze voor de regen zaten te schuilen, ergens achterin de compound… Terwijl het droog was toen ik thuiskwam.
Nu hoorden we net voor mijn vakantie een aantal verhalen van overvallen, dus het is wel vervelend als de security z’n werk niet doet. Het zijn ook echt van die kleine kereltjes, waar weinig pit of snelheid inzit… hoe zoeken ze ze uit! Maar goed, ze zijn wel aardig en helpen me met water sjouwen enzo (waar zij dan weer wat extra’s mee verdienen). :) En toen mijn raam eruit viel (ik had al gemerkt dat het loszat, maar nu viel het er gewoon uit zonder dat ik het echt aanraakte…) kwam de guard me meteen helpen met het opruimen.
We hebben ook een goeiige oude hond, die vaak bij ons op het grasveldje ligt, maar daar hebben we qua beveiliging niet zoveel aan… Ik begreep dat ze wel extra prikkeldraad krijgen, dat zou wel fijn zijn.

Ondanks dat er wel telefoons gestolen worden, voel ik me over echt heel veilig in Sierra Leone. Ik voel me ongemakkelijker als ik in Alkmaar naar de Daalmeer moet fietsen dan dat ik hier ’s avonds over straat ga. Het scheelt dat er hier ook altijd meer mensen op straat zijn. Na mijn tijd in Brazilie weet ik hoe belangrijk het is om je veilig te voelen ergens, dus daar ben ik echt blij mee! Ik ben wel benieuwd wat voor effect de verkiezingen zullen hebben op de veiligheid. Dat wordt wel een spannende tijd, ik kan me nu nog bijna niet voorstellen wat voor invloed dat zal hebben op ons dagelijks leven en werk.

Verder ben ik weer echt aan het genieten van mijn leventje hier! Ik heb het echt ontzettend naar mijn zin op mijn werk. Restless is echt super! Ik heb het zo getroffen met mijn baan. Er heerst een geweldige sfeer en iedereen is even bevlogen en enthousiast. Gisteren hebben we (helaas) afscheid genomen van Joe, onze vrijwillige accountant die onze financiele afdeling drie maanden kwam versterken. Donderdag waren we als met het Management Committee uiteten geweest met hem (we moesten allemaal spontaan een speech geven, dat was wel leuk). Gisteren werd er door collega’s een toneelstukje opgevoerd; Ahmed had net als Joe zijn broek opgerold en slippers aan en immiteerde zijn dagelijkse rituelen op het werk. Daarna moest iedereen weer wat zeggen en werd er per afdeling met Joe de taart met ‘Thank you Joe’ aangesneden. Ook waren er twee leuke kado’s als aandenken voor hem. Alles gaat heel natuurlijk en altijd met een lach. Ik voel me echt helemaal thuis bij Restless. Onze driver zei tegen me: dit doen we voor jou over 10 jaar. :)
Ook het werk zelf is echt leuk. Ik ben me nu aan het verdiepen in de UNFPA Business Case die we het komende jaar met DFID (Engelse GIZ) financiering gaan implementeren. Grotendeels is het gebaseerd op ons Volunteer Peer Educator programma, maar dit programma is meer gericht op Family Planning en jonge moeders. Een onderdeel is bijvoorbeeld het oprichten van moeders clubs. Sierra Leone heeft een gigantisch hoog aantal tienermoeders die vaak hun school niet afmaken en geisoleerd raken. Ook zijn we aan een voorstel voor een andere DFID financiering aan het werk, dat zich richt op het (terug) naar school krijgen/ in school houden van meisjes en het verbeteren van hun schoolresultaten. We doen echt mooie dingen! :)

Naast mijn werk ben ik – zoals wel uit het bovenstaande verslag blijkt – ook lekker aan het socialisen! :) Er zijn elke dag wel etentjes of feestjes en in het weekend vaak meerdere. Meestal probeer ik maandag lekker thuis te blijven, tennis ik op dinsdag en probeer ik de rest van de week een balans te vinden tussen leuke dingen doen en relaxen/ slapen. Zo hadden we woensdag een chip en dip party bij een VSO (iedereen had dipjes en chipjes mee), donderdag dus het afscheidsetentje van Joe en vrijdag kon ik kiezen tussen twee opties om film te kijken, een etentje met Nadine en vrienden in Atlantic of, wat ik uiteindelijk heb gedaan, eerst Joe uitzwaaien en daarna met een ander clubje wat drinken bij Big Brother. Afgelopen zondag ben ik met een groep naar de Guma Valley geweest, waar we een wandeling hebben gemaakt naar de stuwdam die heel Freetown van water voorziet. Vanmiddag ga ik ‘shoppen’ met Laura in het centrum en morgen waarschijnlijk naar het strand… :)
Hilda